XI Kongres – streszczenia

Streszczenia


Zasady nadsyłania streszczeń

Streszczenia należy przesłać do 31.01.2022 na adres: sekretariat@pfas.pl

Każde streszczenie powinno zawierać:

  1. Imię i nazwisko autora/ autorów
  2. Miejsce pracy
  3. Dane kontaktowe – numer telefonu, adres mail
  4. Tytuł w języku polskim i angielskim
  5. Streszczenie w języku polskim w formacie Times New Roman – maksymalnie2500 znaków w układzie: wstęp – cel- materiał i metody – wyniki – wnioski

Po zaakceptowaniu przez Komitet Naukowy streszczenie będzie zamieszczone na stronie pfas.pl. w zakładce „ streszczenia”

 

Streszczenia

Sesja I Urazy stopy i stawu skokowego i ich następstwa

Joris Hermus ( wykład na zaproszenie)

Pourazowa artroza stawu podskokowego – czy usztywnienie to jedyne rozwiązanie?

Posttraumatic subtalar arthrosis – artrodesis is only solution?)

Mirosław Falis

Gwóźdź śródszpikowy w leczeniu stawowych złamań kości piętowej - przemyślany wybór i nowa perspektywa.

Calcaneal nail in calcaneal fracture treatment

1. Przemyślany wybór.

Przemieszczone złamania stawowe kości piętowej stanowią wciąż poważny problem w codziennej praktyce  chirurga ortopedy. Najważniejszy wydaje się wybór  sposobu leczenia – operacyjne lub nieoperacyjne . Trzeba rozpoznać złamanie i zdecydować , który pacjent może uzyskać dobry  efekt  w wyniku  leczenia nieoperacyjnego i uniknąć potencjalnych, czasami groźnych, powikłań pooperacyjnych , a który odniesie  korzyść z  leczenia operacyjnego .

Celem leczenia operacyjnego jest niezmiennie :

  • anatomiczne nastawienie powierzchni stawowej,
  • odtworzenie kształtu kości piętowej,
  • stabilna osteosynteza ,
  • uniknięcie powikłań ,
  • możliwość wczesnego  rozpoczęcia usprawniania,
  • ograniczenie rozwoju  pourazowych zmian zwyrodnieniowych,
  • uzyskanie  zadowolenia chorego.

Dla osiągnięcia przedstawionych celów , świadomie , 10 lat temu wybrałem  małoinwazyjną  technikę  przy użyciu metody i  gwoździa śródszpikowego.

2.Nowa perspektywa metody zespolenia gwoździem śródszpikowym

Nową perspektywę  upatruję  w następujących faktach:

1.Zrozumienie powtarzalności wzoru  złamań kości piętowej

Mało znany podział wg Guy –Utheza jest nieodłączną częścią metody małoinwazyjnego zespolenia złamania kości piętowej . W swoich założeniach jest  prosty, przejrzysty  i  praktyczny. Na podstawie  klasycznego  zdjęcia rentgenowskiego   w projekcji bocznej  pięty dzieli on złamania  kości piętowej na poziome, pionowe i typu mieszanego, gdzie linia podstawowa złamania przebiega przez środek powierzchni stawowej. Adekwatnie do wyszczególnionych typów złamań przedstawiony podział  sugeruje sposób działania operacyjnego i  ma również wartość prognostyczną.

Wraz z rozwojem technik obrazowania  w oparciu o badanie tomografii komputerowej Mario Goldzak uaktualnił w/w podział, poszerzając horyzonty poznania morfologii złamań kości piętowej. W oparciu o badanie 3D TK podzielił on  złamania na te, gdzie powierzchnia stawowa pozostaje całością ( poziome , pionowe) i  te z uszkodzeniem powierzchni stawowej. Ponadto  potwierdził prawidłowość , że fragment boczny złamania zawsze  ulega przemieszczeniu pionowemu , a fragment przyśrodkowy poziomemu.

2.Zrozumienie oryginalności techniki operacyjnej

Ugruntowane podstawy teoretyczne, uwzględniające   anatomię kości piętowej i stawu podskokowego, oraz stworzony   podział złamań kości piętowej, który  wykorzystuje  najnowsze  możliwości obrazowania i nakreślający sposób działania operacyjnego, pozwoliły na opracowanie  przez Goldzaka, Simona i Mittelmeiera nowej   oryginalnej metody   Calcanail. Na tle pozostałych technik małoinwazyjnych stwarza ona nowe perspektywy. Wyróżnia ją  :

  • oryginalny i bezpieczny dostęp operacyjny tylny do kości piętowej,
  • powtarzalny schemat całej procedury  związany z przebiegiem operacji,
  • przyjazna  technika operacyjna i instrumentarium,
  • możliwość uzyskania autogennego przeszczepu kostnego w trakcie  wytwarzania kanału roboczego w  guzie kości piętowej,
  • małoinwazyjna technika repozycji  z wykorzystaniem oryginalnych narzędzi , np. dystraktor Caspara,
  • stabilna osteosynteza z użyciem oryginalnego implantu,
  • możliwość śródoperacyjnej konwersji  osteosyntezy na artrodezę podskokową z wykorzystaniem tego samego instrumentarium i implantu .
  • możliwość wykonania dodatkowych procedur wspomagających technikę operacyjną, np. artroskopii stawu podskokowego.

Przegląd przypadków klinicznych przedstawionych w tej części prezentacji obrazuje szerokie spektrum możliwości  i nowatorskie podejście do problemu złamań kości piętowej .Chciałbym jednak pokazać  również  napotkane przez nas problemy i powikłania. Stanowią one niewielki procent  w porównaniu do ORIF i były możliwe do   rozwiązania przez nas samych w naszym ośrodku z dobrym wynikiem końcowym.

3. Podsumowanie

Zrozumienie  teorii i istoty techniki małoinwazyjnej  daje pełne podstawy do ograniczenia stosowania techniki otwartej repozycji  na rzecz  techniki małoinwazyjnego zespolenia przy użyciu gwoździa śródszpikowego Calcanail.

Analiza  piśmiennictwa dotycząca  wyników leczenia z użyciem przedstawionej techniki Calcanail  wskazuje na możliwość zrealizowania założonych celów przedoperacyjnych z bardzo dobrymi i dobrymi wynikami klinicznymi przy maksymalnie zredukowanym ryzyku powikłań pooperacyjnych.

„Brak jest jednoznacznie rekomendowanego sposobu leczenia złamań stawowych kości piętowej, ale ze względu na opisywaną w literaturze dużą liczbę  groźnych powikłań po zastosowaniu  ORIF preferowany jest rozwój technik małoinwazyjnych, m. in. gwoździ śródszpikowych…” Adriano Augusto Antoniazzi Pellicioni, Cintia Kelly Bittar Surgical treatment of intrarticular calcaneus types II and III. Systematic review Acta Orthop.Bras.2012;20(1):39-42

Henryk Liszka, Konrad Kwolek

Złamanie kości piętowej – dlaczego preferuję płytkę ?

Calcaneus fracture – why I prefer plate fixation?

Złamania kości piętowej stanową 2% wszystkich złamań i wciąż stanowią duże wyzwania dla ortopedy. Większość złamań kości piętowej to złamania przezstawowe (około 75%), które w przypadku przemieszczenia odłamów kostnych wymagają zespolenia operacyjnego. Od wielu lat „złotym standardem” leczenia tego typu złamań jest otwarta repozycja i stabilizacja wewnętrzna za pomocą płyty LCP wykonywana z rozszerzonego dostępu bocznego „L”. W literaturze opisywane są liczne powikłania związane z tym dostępem operacyjnym tj. zaburzenia gojenia, martwica skóry czy infekcje powierzchowne i głębokie. Bezpośrednia wizualizacja odłamów ma jednak swoje zalety w postaci kontrolowanej repozycji powierzchni stawowych, możliwości rozklinowania odłamów w przypadku zastarzałego złamania, czy repozycji anatomicznej kolumny przyśrodkowej. Rozważna kwalifikacja, odpowiedni timing operacji, właściwa technika operacyjna i ewentualne zastosowanie dostępu operacyjnego od strony zatoki stępu,  mogą odgrywać kluczową rolę w zminimalizowaniu ryzyka opisywanych powikłań rozszerzonego dostępu bocznego. Celem pracy jest pokazanie zalet leczenia śródstawowych złamań kości piętowej za pomocą zespolenia płytką na podstawie doświadczeń własnych.

Andrzej Boszczyk

Złamania kostek goleni – jakie czynniki zwiększają ryzyko niepowodzenia?

Wstęp

Pomimo znaczącego postępu, wyniki leczenia złamań kostek goleni w części przypadków nie są satysfakcjonujące. Jednym z powodów niekorzystnych wyników może być uzyskanie nie w pełni anatomicznego nastawienia złamania. Celem pracy jest identyfikacja czynników po stronie pacjenta oraz czynników organizacyjnych zwiększających ryzyko niepełnego nastawienia oraz konieczności wykonania rewizji nastawienia złamania kostek goleni.

Materiał

Przeanalizowano dane kliniczne oraz obrazowe kolejnych 246 pacjentów leczonych operacyjnie z powodu złamania kostek goleni.

Wyniki

Wśród 246 pacjentów leczonych z powodu złamania kostek goleni u 41 (16,7%) obserwowano niepełne nastawienie złamania, z tej grupy u 9 (3,7%) pacjentów zadecydowano o rewizji zespolenia. Ryzyko niepowodzenia było zwiększone u pacjentów ze złamaniami czterokostkowymi oraz u pacjentów ze złamaniami typu C wg Webera.

Wnioski

Obecność złamania czterokostkowego oraz złamania typu C wg Webera jest czynnikiem ryzyka uzyskania nieprawidłowego nastawienia złamania.

Michał Skowronek, Maciej Pawłucki, Wojciech Stojak, Artur Jankowski, Julian Dutka

Losy stawu skokowo-goleniowego po zespoleniu złamania nasady dalszej kości piszczelowej typu pilon. Ocena możliwości powrotu do aktywności sprzed urazu w długoterminowej obserwacji.

The fate of the ankle joint after distal tibia pilon fracture. Possibility of returning to pre-trauma activity in long-term follow-up.

Wstęp

Złamania typu pilon nasady dalszej kości piszczelowej stanowią 1% wszystkich złamań kończyny dolnej i ciągle pozostają trudnym terapeutycznie problemem oraz wiążą się z ryzykiem licznych powikłań.

Cele

Celem pracy jest ocena długo-terminowych wyników klinicznych, funkcjonalnych, możliwości powrotu do aktywności sprzed urazu oraz powikłań po zespoleniu złamania nasady dalszej kości piszczelowej typu pilon.

Materiał i Metodyka

Przeprowadzono retrospektywną analizę powikłań, wyników klinicznych i radiologicznych po zespoleniu złamania nasady dalszej kości piszczelowej typu pilon. W latach 2013-2017 wykonano 57 zespolenia złamania nasady dalszej kości piszczelowej. Do badania włączono 47 pacjentów. Pacjenci byli oceniani w skalach AOFAS, VAS oraz oceniono wynik radiologiczny i powrót do aktywności sprzed urazu. Ocenie poddano również odsetek rewizji po zabiegach oraz zabiegów wtórnych w odległej obserwacji.

Wyniki

Zespolenie złamania nasady dalszej kości piszczelowej daje różne wyniki w zależności od klasyfikacja złamania uszkodzeń. Średni okres obserwacji wynosił 72 miesiące.  Powrót do sprawności sprzed urazu uzyskało 27% pacjentów uzyskując wynik bardzo dobry. U 4 pacjentów doszło do powierzchownej infekcji, u 2 głęboka infekcja, u 3 pacjentów do martwicy skóry okolicy złamania. 3 pacjentów wymagało artrodezy stawu skokowo-goleniowego.

Wnioski

Na wynik leczenia po zespoleniu złamania nasady dalszej kości piszczelowej typu pilon wpływa wiele czynników jak mechanizm urazu, morfologia złamania oraz strategia postępowania okołooperacyjnego. Wyniki leczenia w znaczny sposób zmniejszają funkcję operowanej kończyny oraz możliwość powrotu do aktywności sprzed urazu.

 

Sesja II Osteotomie nadkostkowe oraz zastosowanie PSI w w stopie i stawie skokowym

Joris Hermus ( wykład na zaproszenie)

Osteotomia, endoproteza czy usztywnienie w zwyrodnieniu stawu skokowego – algorytm postępowania

Osteotomy, endoprosthesis or artrodesis in ankle arthrosis

Łukasz Kołodziej; Sebastian Sokołowski; Tomasz Budzyński; Justyna Kromuszczyńska

Zastosowanie osteotomii okołokostkowych w leczeniu pourazowej artrozy stawu skokowo-goleniowego na podstawie analizy 5 pacjentów.

Periarticular osteotomies in the treatment of traumatic arthrosis of the ankle joint based on the analysis of 5 patients.

Wstęp

Asymetryczne obciążanie stawu skokowo-goleniowego, będące następstwem złamania kostek goleni i powikłań leczenia, prowadzi do powstania zmian zwyrodnieniowych w przeciążonej części stawu. Klasyczne operację jak artrodeza czy endoprotezoplastyka stawu skokowo-goleniowego są zarezerwowane dla zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych. Podstawowym celem operacji jest wyrównanie przestrzennej relacji między kością skokową i piszczelową. Korekcja zaburzonej biomechaniki stawu ma za zadanie zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawić funkcję kończyny i potencjalnie zapobiec i/lub spowolnić postęp pourazowego zwyrodnienia powierzchni stawowych.

Materiał i metod

Analizie poddano wyniki leczenia operacyjnego 5 pacjentów (4 mężczyzn i 1 kobietę) leczonych operacyjnie z powodu asymetrycznego zwyrodnienia stawu skokowo-goleniowego w następstwie złamania kostek goleni. Średni okres obserwacji wyniósł 18 miesięcy (od 11 do 24 miesięcy). W 3 przypadkach wykonano osteotomię typu „otwartego klina” w celu korekcji szpotawego ustawienia powierzchni stawowej a u 2 chorych typu „zamkniętego  klina” korygując jej koślawe ustawienie. Ponadto u 2 pacjentów dodatkowo wykonano osteotomie kości piętowej w celu poprawy osi mechanicznej kończyny.

Wyniki

U wszystkich operowanych osiągnięto zrost miejsca osteotomii. Nie odnotowano powikłań leczenia operacyjnego. Średni wynik w skali EFAS w chwili ostatniej kontroli wyniósł 19 pkt (od 16 do 20 pkt). 3 pacjentów poddało by się operacji ponownie, jeden z wahaniem, a jeden nie wyraziłby powtórnie zgody na operację.

Wnioski

Zastosowanie osteotomii okołokostkowej w leczeniu asymetrycznego, pourazowego zwyrodnienia stawu skokowo-goleniowego może być skuteczną metodą zmniejszającą dolegliwości bólowe i poprawiająca funkcję kończyny. Ocena progresji zwyrodnienia powierzchni stawowych wymaga dalszych badań i dłuższego okresu obserwacji.

Andrzej Komor

Technologia PSI w chirurgii stopy i stawu skokowego. Moda czy potrzeba.

The Ankle PSI-Factor; Science or Fiction.

Wrodzona lub pourazowa deformacja stawu prowadzić może do ograniczenia zakresu ruchu, niestabilności stawu, bólu oraz rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Standardowym leczeniem takich deformacji jest osteotomia okołostawowa lub aloplastyka stawu. Obie procedury powinny być starannie zaplanowane. Rozwój technologii komputerowych pozwala na zaawansowane planowanie cięć, wykonanie indywidualnych szablonów do osteotomii oraz produkowanie indywidualnie wykonanych wszczepów. Obserwacje kliniczne użycia techniki PSI wykazały skrócenie czasu operacyjnego, poprawniejsze umiejscowienie implantów oraz powtarzalność procedury. Wadą techniki jest wykorzystywanie statycznych badań obrazowych, nie pozwalających na idealne skorygowanie chociażby niestabilności więzadłowych. Celem pracy jest pokazanie możliwości zastosowania techniki PSI w chirurgii stawu skokowego i stopy na podstawie przeglądu literatury oraz własnych wyników.

Marek Napiontek , Henryk Liszka

Osteotomia nadkostkowa jako operacja poprawcza w leczeniu wrodzonej stopy końsko- szpotawej

Supramalleolar osteotomy as salvage procedure in the treatment of congenital talipes equinovarus

Wstęp i cel

Osteotomia nadkostkowa jest uważana za technikę ratującą/paliatywną umożliwiającą korekcję zniekształcenia stopy we wszystkich 3 płaszczyznach. Ma zastosowanie w sytuacjach, w których nie można wykonać operacji korekcyjnej w obrębie stopy bez ostatecznego zniszczenia zachowanych stawów. Należy ona zatem do ostatecznych technik oszczędzających stawy, a w szczególności staw skokowo-goleniowy. W pracy przedstawiono wyniki leczenia operacyjnego przetrwałego i/lub nawrotowego zniekształcenia we wrodzonej stopy końsko-szpotawej oraz zmian zwyrodnieniowych będących następstwem leczenia wady.

Materiał i metody

Materiał badań obejmuje retrospektywną analizę historii 24 chorych (33 stopy) leczonych w latach 1998-2021. Wiek operowanych chorych wahał się od 7 do 42 lat (średnia 17). Czas obserwacji  od 6 miesięcy do 10 lat. U 19 chorych wskazaniem do osteotomii było zniekształcenie stopy w różnych płaszczyznach, ale zawsze w płaszczyźnie strzałkowej (przetrwałe ustawienie końskie stopy). U 5 najmłodszych chorych (10 stóp) w wieku od 7 do 12 lat wykonano izolowaną osteotomię derotacyjną. Wyniki oceniono na podstawie badania radiologicznego, klinicznego wykonanego podczas ostatniej kontroli oraz subiektywnej oceny chorego.

Wyniki

U wszystkich chorych uzyskano poprawę ustawienia operowanej stopy. Wszyscy chorzy pozytywnie ocenili wynik leczenia. Wystąpiło 1 powikłanie w postaci stawu rzekomego leczonego skutecznie operacją Judet-Forbesa i stabilnym zespoleniem.

Wnioski
Osteotomia nadkostkowa jest nadal wartościowym sposobem leczenia wrodzonej stopy końsko-szpotawej u chorych po zakończeniu wzrostu, szczególnie w rozpaczliwych sytuacjach, gdy chcemy zachować jakikolwiek ruch w stawach stopy. U dzieci dopuszczalna jest osteotomia derotacyjna, która nie prowadzi do nawrotu zniekształcenia

Andrzej Boszczyk

Jakie parametry zapowiadają dobry wynik osteotomii pozastawowej kości piszczelowej w leczeniu zwyrodnienia stawu skokowo-goleniowego?

Wstęp i cel

Osteotomia pozastawowa kości piszczelowej jest stosowana w leczeniu zaburzeń osi stawu skokowego z rozwijającymi się zmianami zwyrodnieniowymi. Jako metoda oszczędzająca staw osteotomia ma na celu zatrzymanie postępu zwyrodnienia i zniesienie dolegliwości bólowych.

Materiał

Przeanalizowano dane pacjentów leczonych z powodu zaburzeń osi i kongruencji stawu skokowo-goleniowego metodą osteotomii w obrębie stawu skokowo-goleniowego. Do badania włączono pacjentów, u których wykonywano osteotomie nadkostkowe z powodu zmian zwyrodnieniowych o etiologii urazowej  i idiopatycznej. Wykluczono pacjentów u których wykonywano osteotomie śródstawowe oraz pacjentów, u których korygowano nieprawidłowe nastawienie złamania.

Wyniki

Zidentyfikowano 56 pacjentów leczonych metodą osteotomii spośród których 19 spełniało kryteria włączenia (7 kobiet  i 12 mężczyzn). Okres obserwacji wynosił 0-8 lat. Na przypadkach klinicznych przeanalizowano parametry kliniczne zapowiadające optymalny wynik leczenia.

Wnioski
Osteotomia nadkostkowa stawu skokowo-goleniowego jest skuteczną opcją leczenia pacjentów ze zwyrodnieniem i zaburzeniem osi stawu skokowo-goleniowego. Optymalny przebieg kliniczny zapowiada zwyrodnienie nieobejmujące plafond piszczeli oraz brak podwichnięcia przedniego bloczka kości skokowej.

Sesja III Techniki mininwazyjne i artroskopowe w chirurgii stopy i stawu skokowo- goleniowego

Andrzej Warzocha, Aleksandra Gordon, Cezary Bednarski , Michał Osowski, Sławomir Borowski

Zginacz długi palucha ( Flexor hallucis longu - FHL) - artroskopowe leczenie tendinopatii wywołanej konfliktem tylnym w stawie skokowym oraz artroskopowy transfer FHL w leczeniu schorzeń ścięgna Achillesa

Flexor hallucis longus ( FHL) - arthroscopic treatment od tendinopathy caused by posterior ankle impingement and arthroscopic FHL transfer usage in different pathologies of Achilles tendon

Tendinopatia ścięgna zginacza długiego palucha stanowi istotne wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne. Jedną z jej lokalizacji jest część tylna stawu skokowego ( pozostałe to okolica podpórki kości skokowej, węzeł Henry’ego oraz okolica trzeszczek) . Może ona być następstwem pojedynczego urazu skrętnego z elementem forsownego zgięcia podeszwowego lub powtarzalnego ucisku spowodowanego przez ruch stawu skokowego związany z daną aktywnością ( taniec, wspinaczka, gimnastyka sportowa). Leczenie artroskopowe stosowane jest w przypadkach gdy wyczerpane zostaną wszystkie metody leczenia zachowawczego.

Artroskopowe uwolnienie i pobranie  FHL stanowi jednocześnie jeden z podstawowych elementów transferu tego ścięgna stosowanego w leczeniu różnych patologii ścięgna Achillesa ( zastarzałe i świeże zerwania, tendinopatia, uszkodzenie ścięgna wygojone z wydłużeniem).

Celem prezentacji jest przedstawienie doświadczeń naszego ośrodka w stosowaniu dwóch wyżej przedstawionych technik w tym kwalifikacji do leczenia operacyjnego, szczegółów technicznych samej procedury oraz postępowania pooperacyjnego.

Materiał obejmuje 10 pacjentów ( 4 przypadki tendinopatii FHL i 6 przypadków artroskopowego transferu). U wszystkich pacjentów uzyskano zmniejszenie dolegliwości bólowych i/lub poprawę funkcji kończyny.

Przedstawione w prezentacji procedury pozwalają skutecznie oraz małoinwazyjnie a co za tym idzie bezpieczniej niż w przypadku technik klasycznych leczyć pacjentów z tendinopatią FHL oraz schorzeniami ścięgna Achillesa o różnej etiologii.

Henryk Liszka

Przezskórna stabilizacja osteotomii Akin szwem kostnym (PTSA)

PTSA - Percutaneous Transosseous Suture Akin

Osteotomia paliczka podstawnego palucha została wprowadzona przez Akina  w 1925 roku. Twórca metody wykorzystywał drewnianą szpatułkę do zewnętrznej stabilizacji osteotomii. Od tego czasu powstało wiele metod stabilizacji wewnętrznej tj. skobel czy śruba oraz szew kostny W przypadku osteotomii Akin wykonywanej sposobem przezskórnym stosuje się stabilizację opatrunkiem zewnętrznym w hiperkorekcji lub fiksację śrubą. Celem pracy było przedstawienie autorskiej metody przezskórnej stabilizacji osteotomii Akin za pomocą szwu kostnego oraz porównanie wyników do stabilizacji za pomocą śruby.

Metody

W latach 2018-2019 autor wykonał 103 operację korekcji palucha przezskórnym sposobem MICA . U 54 pacjentów osteotomię Akin wykonano ze stabilizacją śruby (Grupa A), a u 49 za pomocą przezskórnego szwu kostnego (PTSA) (grupa B). Przed i pooperacyjnie (średnio 12 miesięcy) oceniano parametry radiologiczne, kliniczne oraz odnotowywano dodatkowe procedury i powikłania. Wyniki: Obie grupy wykazały statystycznie istotny spadek wartość kąta koślawości palucha -HVA, kąta intermetarsalnego – IMA i kąta koślawości międzypaliczkowej -IPA. Osiągnięto poprawę funkcjonalną mierzoną w skali AOFAS (Grupa A: od 42 do 90 punktów, Grupa B od 40 do 89 punktów). Nie zaobserwowano przypadków braku zrostu kości lub trwałego uszkodzenia nerwu skó®nego grzbietowo-przyśrodkowego palucha. Dwóch pacjentów z grupy B poddano konwersji osteotomia Akin do mocowania śrubą.

Wnioski

Małoinwazyjna metoda chevron (MIC) z osteotomią Akin stabilizowaną przezskórnie szwem kostnym (PTSA) jest metodą bezpieczną, zapewniająca bardzo dobre wyniki.

Piotr Chomicki-Bindas

Techniki małoinwazyjne w korekcji deformacji palców stóp – algorytm postępowania na postawie 12-letnich doświadczeń własnych.

Minimally invasive correction of lesser toes – author’s algorithm after 12 years of practice

Wstęp

Korekcja deformacji palców stóp jest obarczona ryzykiem nawrotów deformacji lub nadmiernej korekcji z utratą kontroli mięśniowej oraz utratą kontaktu opuszki palca z podłożem (ang. floating toe). Techniki małoinwazyjne (MIS), dzięki dedykowanym narzędziom i bardziej selektywnym procedurom niedostępnym w technikach klasycznych dają szansę na zmniejszenie ryzyka tych powikłań.

Materiał

Przedstawiam wypracowany na podstawie 12-letniego doświadczenia w technikach małoinwazyjnych własny sposób podejścia do korekcji palców stóp. Punktem wyjściowym jest klasyfikacja deformacji palców Francuskiego Towarzystwa Chirurgii Stopy oraz wcześniejsza, bardziej rozbudowana klasyfikacja dr Barabary Piclet (Marsylia). Oddzielna analiza każdego ze stawów, kierunku deformacji, stopnia korektywności a także przyczyn deformacji pozwala na dobór odpowiednich technik kostnych (osteotomie), stawowych (plastyki resekcyjne lub usztywnienia), oraz w obrębie tkanek miękkich (kapsulotomie, tenotomie). Bardzo istotnym elementem leczenia  małoinwazyjnego jest również postępowanie pooperacyjne, z wykorzystaniem odpowiednich opatrunków korekcyjnych, plastrowania itp. pozwalające utrzymać zakładaną korekcję.

Wyniki

Usztywnienie stawów międzypaliczkowych jest stosowane znacznie rzadziej niż w technikach klasycznych. Techniki małoinwazyjne zmniejszają ryzyko utraty kontroli nad palcem (floating toe) lub nadmiernego skrócenia, wiążą się natomiast z ryzykiem częściowej utraty korekcji ze względu na pozostawienie ruchomości w stawach, zwłaszcza w razie niewystarczającego wykorzystania elementów kostnych korekcji. W większości wypadków udaje się jednak uzyskać prawidłowe podporowe ustawienie opuszek i funkcjonalne odbicie z palców podczas przetoczenia stopy. W dotychczasowym materiale nie obserwowano zaburzeń naczyniowych w korygowanych palcach, występowały pojedyncze zaburzenia czucia na fragmentach skóry.

Wnioski

Leczenie małoinwazyjne pozwala na indywidualny dobór technik korekcji każdego z palców spośród szerokiego wachlarza środków, tworząc warunki do prawdziwej chirurgii „a la carte”. Przy właściwym zastosowaniu techniki te są obarczone stosunkowo niewielkim ryzykiem powikłań. Są cennym narzędziem mogącym uzupełniać klasyczne metody korekcji przodostopia oraz są rekomendowane jako pierwsze kroki dla chirurgów rozpoczynających chirurgię małoinwazyjną stopy.

Andrzej Warzocha, Aleksandra Gordon, Cezary Bednarski , Michał Osowski, Sławomir Borowski

Korekcja deformacji typu bunionette - dlaczego preferuję technikę małoinwazyjną

Surgical treatment of tailors bunion ( bunionette ) - why do I prefer MIS?

Deformacja typu bunionette ( z francuskiego – mały paluch koślawy) jest częstą przyczyną dolegliwości bólowych i konfliktu z obuwiem. Historycznie związana ze specyficznym ułożenie stóp podczas siadu u pracujących krawców ( ang. tailors bunion) obecnie zazwyczaj związana jest z pewnymi rodzajami obuwia a także z aktywnością fizyczną. U podłoża dolegliwości leży specyficzna budowa V promienia ( o różnej morfologii) powodująca w połączeniu z obuwiem drażnienie tkanek miękkich okolicy stawu MTP V.

Klasycznie w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego stosowano zabiegi operacyjne będące typowymi osteotomiami korygującymi paluch koślawy dostosowanymi do mniejszych rozmiarów V kości śródstopia. Od kilku lat skutecznie konkuruje z nimi technika małoinwazyjna.

Celem prezentacji jest przedstawienie 6-letnich doświadczeń naszego zespołu w stosowaniu techniki małoinwazyjnej – wskazań, techniki operacyjnej , postępowania pooperacyjnego , wyników i powikłań.

Choć znaczna większość naszych pacjentów zaopatrywana jest z wykorzystaniem przezskórnej osteotomii V kości śródstopia zaprezentowane zostaną także sytuacje, w których bezpieczniejsze jest zastosowanie jednej z klasycznych , otwartych technik operacyjnych.

W prezentacji przedstawione zostaną liczne przykłady kliniczne zastosowania tej techniki.

Bazując na własnych doświadczeniach i opiniach leczonych przez nas pacjentów od dawna stosujemy przezskórną osteotomię V kości śródstopia jako metodę z wyboru w leczeniu deformacji bunionette. Jest to metoda skuteczna, bezpieczna, powtarzalna i dobrze tolerowana przez chorych.

Wiktor Boroń

Korekcja palucha koślawego metodą MICA- doświadczenia własne

My experience in MICA surgery

Wstęp

Deformacja koślawa palucha dotyka kilku procent populacji i jest najczęstszą patologią w obrębie stopy. Leczenie zachowawcze  przynosi zazwyczaj jedynie krótkotrwałą poprawę i w większości przypadków niezbędny jest zabieg operacyjny. Opisanych zostało ponad 100 technik operacyjnych, a w ostatnich latach coraz większą popularność zyskują te wykonywane w sposób małoinwazyjny.

Jedną z nich jest MICA (Mini Invasive Chevron Akin), która polega na osteotomii podgłowowej I kości śródstopia i paliczka proksymalnego palucha oraz stabilizacji odłamów śrubami pod kontrolą ramienia C. Zabieg wykonywany jest poprzez małe nacięcia skóry i wymaga specjalistycznego instrumentarium do technik małoinwazyjnych.

Cel

Celem pracy jest przedstawienie własnych wyników i doświadczeń związanych z małoinwazyjną techniką korekcji palucha koślawego – MICA.

Materiał i metody

Materiał obejmuje 70 zabiegów korekcyjnych palucha koślawego MICA wykonanych w latach 2018-2020. Metoda badawcza  oparta jest na analizie radiologicznej oraz wyników kwestionariuszy wypełnianych przez pacjentów przed i po leczeniu operacyjnym. Do oceny radiologicznej użyte zostały wartości kątów IM, HV i DMMA ,natomiast do oceny satysfakcji pacjenta: kwestionariusze American Orthopaedic Foot&Ankle Society (AOFAS), Manchester Foot Pain Disability Index (MFPDI) oraz skala VAS.

Wyniki

Średni okres obserwacji wyniósł 18 miesięcy. Uzyskano znaczącą  poprawę średnich wartości kątowych IM (16,2 – 7,7), HV (33,4- 9.8) oraz DMMA (17- 9,9). Ocena satysfakcji pacjenta poprawiła się we wszystkich skalach odpowiednio : AOFAS (46- 90), MFPDI (19.9- 4,150 i VAS (6-1). Nie zaobserwowano przypadków braku zrostu ani martwicy głowy I kości śródstopia.

Powikłania dotyczyły 2 przypadków infekcji/przedłużonego gojenia skóry oraz 3 przypadków utraty korekcji. W 16 przypadkach  (22%) niezbędne było usunięcie zespolenia z powodu dyskomfortu pacjenta.

Wnioski

Technika MICA jest skuteczną techniką operacyjną palucha koślawego pozwalającą na korekcję nawet dużych deformacji zapewniając  również dobry efekt kosmetyczny. Jej ograniczeniami są konieczność dysponowania dedykowanym instrumentarium oraz wymagająca krzywa uczenia. Szkolenia typu cadaver-lab oraz surgeon to surgeon wydają się niezbędne do jej prawidłowego opanowania.

 

Sesja IV Nabyte deformacje stopy

Luke Cicchinelli ( wykład na zaproszenie)

Paluch koślawy – zabiegi rewizyjne

Revisional hallux valgus surgery

Luke Cicchinelli ( wykład na zaproszenie)

Niestabilność kolumny przyśrodkowej w przebiegu stopy płasko- koślawej

Medial column instability in flatfoot surgery

Paweł Kołodziejski, Krzysztof Bryłka

Osteotomia Weila w leczeniu palucha sztywnego – wskazania i granice metody w doświadczeniu własnym.

Weil's osteotomy in the treatment of rigid hallux – indications and limits of the method in own experience.

Wstęp

Paluch sztywny jest drugim co do częstości schorzeniem stawu MTP I. Najczęstszą przyczyną są urazy lub nieprawidłowości anatomiczne w obrębie stopy. Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby, najczęściej ocenianego według skali Couglina i Shurnasa. Spośród najczęściej stosowanych procedur wymienić należy: techniki pozwalające na oszczędzenie stawu MTP I (np. cheilectomia, osteotomie I kości śródstopia lub paliczka podstawnego palucha) oraz procedury nie zachowujące tego stawu (np. endoprotezoplastyka, artrodeza).

Cel

Celem pracy była ocena wyników leczenia palucha sztywnego za pomocą cheilectomii wraz z osteotomią Weil I kości śródstopia oraz próba oceny wskazań i ograniczeń tej metody

Materiał i metody

Do badania zakwalifikowano 124 pacjentów, leczonych operacyjnie w latach 2012 – 2020 z powodu palucha sztywnego II i III stopnia według skali Couglina i Shurnasa. U wszystkich wykonano cheilectomię oraz osteotomię skracającą I kość śródstopia, zespalając ją 2 wkrętami Herberta. Po około 3 tygodniach od zabiegu w obu grupach rozpoczynano rehabilitację wg protokołu Poradni. Badania przeprowadzono przed operacją oraz po 6 i 12 tygodniach po wykonanym zabiegu. Ocenie poddano: dolegliwości bólowe mierzone w skali VAS, ocenę funkcji stopy (skala AOFAS) oraz zakresu zgięcia grzbietowego w stawie MTP I.

Wyniki

Wyniki oceniono retrospektywnie. Średni poziom dolegliwości bólowych wynosił przedoperacyjnie 5,9 (SD=2,5), po 6 tyg 3,1 (SD=1,8), a po 12 tyg 1,9 (SD=1,8). Średni zakres zgięcia grzbietowego stawu MTP I wzrósł odpowiednio z 26 (SD=9,1), do 34,5 (SD=12,2) i 46 (SD=14,2) stopni. Wyniki leczenia w skali AOFAS wzrosły z 62,9 (SD=11,9) do 69,6 (SD=8,9) i 81,1 (SD=8,1) po odpowiednio 6 i 12 tygodniach po zabiegu operacyjnym. Istotne powikłania wystąpiły u 10 pacjentów – u 3 z nich konieczne było wykonanie reoperacji – artrodezy, a u 7 wystąpiły złamania zmęczeniowe kości śródstopia, które wygoiły się nieoperacyjnie

Wnioski

W średniozaawansowanym paluchu sztywnym cheilectomia wraz z osteotomią Weil jest skuteczną opcją terapeutyczną.

Jasiewicz Barbara, Szlasek Bartłomiej, Paryła Wojciech, Adamczyk Jakub, Duda Sławomir, Tryniszewska Hanna

Paluch koślawy u dzieci i młodych dorosłych- doniesienie wstępn

Hallux valgus in children and young adults – preliminary report.

Wstęp

Paluch koślawy typowo występuje u ludzi dorosłych, częściej u kobiet. Zniekształcenie koślawe palucha u dzieci i młodzieży jest rzadkie, i na ogół jest uznawane za wadę wrodzoną, choć etiologia i patofizjologia pozostają niejasne.

Cel

Celem pracy była analiza obrazu radiologicznego palucha koślawego u młodych, z odniesieniem do typowego obrazu u ludzi starszych.

Materiał

Praca ma charakter retrospektywny. Pacjenci zostali wyszukani w bazie danych Szpitala po kodzie rozpoznania: M20.1 z ograniczeniem wieku do 25 lat. Z analizy wykluczono deformację przodostopia w chorobach neuromięśniowych. Materiał niniejszej analizy stanowi zatem 33 pacjentki, w wieku 13,8 (8-19). Było to 38 stóp, w tym 19 operowano (korekcja z osteotomią pierwszej kości śródstopia).

Metodyka

Analizie poddano obraz radiologiczny przed (i kiedy to było możliwe) po leczeniu operacyjnym. Oceniano: kąt palucha koślawego, kąt międzypaliczkowy, kąt międzyśródstopny, kąty nachylenia powierzchni stawowych proksymalnej i dystalnej (DMAA i PMAA), kąt przywiedzenia przodostopia.

Wyniki

Kąt palucha koślawego w grupie nie operowanej wynosił średnio 31,9 stopni, a w grupie operowanej 36,9 i zmniejszył się do 15,9. Kąt międzypaliczkowy wynosił w grupie nie operowanej 15,1, a w grupie operowanej 11,6 (11,5 po operacji).  Kąt międzyśródstopny wynosił w grupie pierwszej 10,6, a grupie drugiej 13,2 (po operacji 9,6). Kąt przywiedzenia przodostopia wynosił odpowiednio 23,3 i 26,3 stopnie (po operacji 25,3). Kąty nachylenia powierzchni stawowych były prawidłowe, i nie zmieniły się istotnie po operacji.

Wnioski

Paluch koślawy u dzieci i młodzieży jest zwykle umiarkowanie nasilony, towarzyszy mu przywiedzenie przodostopia. Wartości kąta palucha koślawego i kata międzyśródstopnego ulegają poprawie po operacji.

 

Sesja V Sesja Fizjoterapeutyczno- podologiczna

Bartosz Kiedrowski

Leczenie zachowawcze i operacyjne ścięgna Achillesa. Czy mogę i kiedy mogę wrócić do sportu?

Conservative and surgical treatment of the Achilles tendon. Can I go back to sport and when?

Wstęp

Problemy tendinopatyczne, zwyrodnienia oraz ponowne zerwanie ścięgna Achillesa mogą doprowadzić do konieczności wykonania zabieg rekonstrukcji ścięgna. Z założenia jest to metoda pozwalająca na przywrócenie pełnej funkcji kończyny operowanej. Aby decyzja o zakończeniu leczenia nie była oparta tylko na czasie, który upłynął od zabiegu, została stworzona procedura badania klinicznego oraz funkcjonalnego pacjentów. Pozwala ona na: wprowadzanie w procesie rehabilitacji kolejnych etapów leczenia oraz pomaga w podjęciu decyzji o zakończeniu leczenia w oparciu o medyczne fakty i wyniki naukowe. Przedstawiona propozycja badania jest procedurą dopracowywaną latami przez doświadczony zespół lekarsko- fizjoterapeutyczny, opierający swoje decyzje na dostępnych publikacjach naukowych i doświadczeniu. W bazach danych nie udało nam się znaleźć propozycji oceny pacjentów po rekonstrukcji ścięgna Achillesa wykorzystujących wszystkie badane przez nas aspekty jednocześnie.

Cel

Przedstawienie protokołów rehabilitacji tendinopatii oraz leczenia operacyjnego ścięgna Achillesa. Zaprezentowanie protokołu biomechanicznej oceny funkcjonalnej pozwalającej na określenie możliwości powrotu do sportu po leczeniu ścięgna Achillesa.

Materiał i metody

Grupa pacjentów po rekonstrukcji ścięgna z wykorzystaniem przeszczepu pobranego ze ścięgna mięśnia smukłego i półścięgnistego.

Wyniki

Prezentowane przez naszą grupę protokoły rehabilitacji oraz oceny ścięgna Achillesa pozwalają na powrót do pełnej sprawności fizycznej oraz na określenie momentu powrotu do sportu z przed urazu.

Wnioski

Najważniejszym wnioskiem powyższych badań jest osiągnięcie satysfakcji z zabiegu, braku ograniczeń funkcjonalnych i powrót do sprawności z przed urazu przez grupę badaną. Zarówno testy subiektywne jak i obiektywne potwierdzają, że prawidłowo wykonana procedura operacyjna i proces rehabilitacji pozwalają na powrót do pełnej sprawności fizycznej. Na podstawie przedstawionych wyników możemy stwierdzić, że zaprezentowany przez naszą grupę protokół oceny pozwala na obiektywne zakończenie leczenie lub wyznaczenie kolejnych celów procesu rehabilitacji w drodze do osiągnięcia pełnej sprawności ruchowej.

Marta Rzewuska

Protokoły fizjoterapeutyczne niestabilności bocznej stawu skokowego – leczenie zachowawcze i usprawnianie po leczeniu operacyjnym z uwzględnieniem oceny powrotu zawodnika do sportu (RTS).

Physiotherapeutic protocols for lateral instability of the ankle - conservative treatment and rehabilitation after surgery, including the evaluation of the athlete's return to sport.


Staw skokowy ze względu na złożoną budowę jest narażony na liczne urazy. W pierwszej kolejności wprowadzone zostaje leczenie zachowawcze. Fizjoterapia opiera się na odzyskaniu kontroli mięśniowej i ograniczeniu dalszych uszkodzeń więzadeł, a także odbudowie czucia proprioceptywnego. Część przypadków bez wyraźniej poprawy, z dalszymi dolegliwościami bólowymi oraz dużą niestabilnością nadaje się do leczenia operacyjnego, aby odbudować uszkodzone struktury. Po takiej ingerencji wskazane jest postepowanie fizjoterapeutyczne dostosowane do wyraźnych zaleceń lekarza operatora uwzględniając metody i działania chirurgiczne. Celem prezentacji jest przedstawienie protokołów fizjoterapeutycznych, które w konkretny sposób pokazują różnice pomiędzy prowadzeniem pacjenta zachowawczo a po zabiegu operacyjnym, jak również propozycja funkcjonalnej oceny biomechanicznej z wykorzystaniem narzędzi oraz programów do tego przeznaczonych. Ważnym aspektem powyższej tematyki jest ostateczna kwalifikacja zawodnika do powrotu do sportu na podstawie uzyskanych wyników w ocenach biomechanicznych.
Monika Bienek

Wybrane schorzenia skóry stóp i paznokci w praktyce podologicznej

Selection diseases foot skin and toenails in podological practice


Schorzenia obejmujące skórę i paznokcie stóp dotyczą coraz większej grupy pacjentów we wszystkich przedziałach wiekowych. Leczeniem tych schorzeń zajmują się podolodzy, w ścisłej współpracy z lekarzami – głównie ortopedami.  W niniejszej prezentacji przedstawiono 5 wybranych jednostek chorobowych ( odciski, brodawki, rogowiec, infekcje grzybiczo- bakteryjne paznokci,  paznokcie wrastające,), z którymi chorzy najczęściej zgłaszają się do podologa. Omówiono typowe objawy, metody diagnostyczne a także możliwości terapeutyczne.
Brychcy, E. Kopaczewska, K. Bryłka, P. Kołodziejski

Współczesne możliwości chirurgicznej korekcji schorzeń aparatu paznokciowego palucha.

Modern possibilities of toe nail apparatus disorders surgical correction

Wstęp:

Onychopatologia to grupa powszechnie występujących, zakaźnych i niezakaźnych chorób aparatu paznokciowego dotycząca najczęściej palucha stopy, stanowiąca znaczne wyzwanie terapeutyczne. Pomimo dynamicznego rozwoju wiedzy w zakresie chirurgii stopy i stawu skokowego problem schorzeń aparatu paznokciowego ulega powszechnej marginalizacji.

Cel:

Pełne zrozumienie procesów etiologicznych kryjących się za początkiem tego problemu klinicznego może pomóc w zapewnieniu skutecznego leczenia i uniknięciu typowych błędów terapeutycznych. W pracy przedstawiono aktualizację wiedzy w zakresie etiologii oraz metod skutecznej korekcji chirurgicznej schorzeń takich jak paznokieć wrastający i dystrofia płytki paznokciowej palucha.

Materiał i metody:

Analizie poddano pacjentów leczonych z powodu powyższych schorzeń w Poradni Chorób Stopy w okresie 01.01.2017 – 31.12.2020. Pacjentów leczono w zależności od wskazań techniką plastyki wałów paznokciowych lub opuszka. Po uzyskaniu wygojenia objęto regularną opieką podologiczną w celu monitoringu wzrostu płytki paznokciowej. Oceniono redukcję dolegliwości bólowych w skali VAS, subiektywną satysfakcję z leczenia oraz odsetek nawrotów w rocznej obserwacji.

Wyniki:

W okresie 4 lat przeprowadzono leczenie w trybie ambulatoryjnym u 561 pacjentów (784 palców). Redukcję bólu w skali VAS uzyskano u 99,6% (n=559), całkowitą redukcję do wartości zero u 96,6% (n=542) pacjentów. Wynik leczenia jako satysfakcjonujący oceniło 98,2% (n=551) pacjentów. Do nawrotu problemu doszło u 0,3% (n=2) pacjentów.

Wnioski:

Interwencja chirurgiczna uwzględniająca przyczynę powstania wyżej wymienionych patologii pozwala na uzyskanie dużego odsetka wyników dobrych i bardzo dobrych, skuteczną eliminację dolegliwości bólowych oraz zredukowanie do minimum prawdopodobieństwa nawrotowości. Warunkiem skuteczności leczenia jest dobra współpraca chirurga i podologa.

Krzysztof Bryłka, Paweł Kołodziejski, Mateusz Kulikowski

Indywidualne wkładki ortopedyczne – zasady badania pacjenta i podstawy wykonywania ortez.

Individual orthopedic insoles - principles of patient examination and basics of orthosis.

Wstęp

Wkładki ortopedyczne stają się coraz popularniejszym zaopatrzeniem ortopedycznym w pracy lekarzy, fizjoterapeutów oraz podologów. Na rynku można spotkać wiele rodzajów seryjnych i indywidulanych wkładek ortopedycznych oraz elementów korekcyjnych, a ich wykonanie i zastosowanie powinno być poprzedzone szczegółową diagnostyką lub dokładnym zleceniem.

Cel

Celem pracy było przedstawienie procedury badania pacjenta i diagnostyki w celu wykonania indywidulanych wkładek ortopedycznych. Omówienie podstaw konstruowania wkładek z uwzględnieniem założeń terapeutycznych oraz prezentacja dostępnych elementów korekcyjnych i odciążających, a także możliwości ich zastosowania w praktyce.

Materiały i metody

W pracy dokonano analizy literatury dotyczącej metodologii przeprowadzania badania pacjenta pod kątem patologii stopy i stawu skokowo-goleniowego. Omówiono zasady wykonywania indywidulnych wkładek i przedstawiono różne technologie wykonywania i koncepcje terapeutyczne. Podjęto temat różnych twardości materiałów, kształtu wkładek i elementów korekcyjnych oraz omówiono ich zastosowanie w praktyce gabinetu.

Wnioski

 Wkładki mogą stanowić nieinwazyjną metodę leczenia lub wspomagania leczenia pacjentów z problemami w obrębie stopy i stawu skokowo-goleniowego. Ze względu na złożoną procedurę i szereg możliwości zastosowania wkładek, powinny być one wykonywane przez doświadczony personel medyczny lub zlecany do wykonania według szczegółowych wytycznych.

Wykład specjalny

Joris Hermus

Nowe możliwości dla użytkowników strony internetowej EFAS ( www.efas.net)

New possibilities for EFAS website users


 

Sesja VI Stopa Charcot

Marcin Tusiński ( wykład na zaproszenie)

Stopa cukrzycowa

Foot diabeticus


Łukasz Kołodziej: Sebastian Sokołowski, Tomasz Budzyński, Justyna Kromuszczyńska

Zastosowanie miejscowej antybiotykoterapii w przypadkach neuroosteoartropatii cukrzycowej Charcota - na podstawie opisu 2 przypadków

Role of topical application of antibiotics in Charcot neuroostaoarthropaty - based on a description of 2 cases

Wstęp

Pomimo skąpych publikacji i braku jednoznacznych rekomendacji towarzystw naukowych, implantacja antybiotyków miejscowo działających na nośniku, może przynieść szereg potencjalnych korzyści. które uzupełniają tradycyjne postępowanie ortopedyczne w przypadku owrzodzenia w obrębie stopy Charcota takich jak: radykalne oczyszczenie (debridment) tkanek sklerotycznych, martwiczych, zapalnie zmienionych i zakażonych, drenaż i stabilizację odłamów kostnych.

Materiał i metody

W pracy przedstawiono opisy 2 przypadków zastosowania miejscowo działających antybiotyków na nośnikach, jako postepowania wspomagającego leczenie przewlekłego zapalenia kości w stopie cukrzycowej z zespołem neuroosteoartropatii cukrzycowej Charcota. Na podstawie przedstawionych pacjentów, omówiono wskazania i przeciwskazania oraz techniki stosowania miejscowej antybiotykoterapii na nośnikach.

Wyniki

Zastosowanie miejscowo działających antybiotyków na nośniku pozwoliło na wypełnienie tzw. „martwej przestrzeni” powstałej po usunięciu  sklerotycznych, martwiczych, zapalnie zmienionych i zakażonych tkanek. Aplikacja miejscowa pozwoliła na  osiągnięcie dużego stężenie antybiotyku, nieosiągalnego przy podaniu systemowym i ważnym elementem  w eradykacji biofilmu bakteryjnego.

Wnioski

Zastosowanie miejscowo działających antybiotyków na nośnikach przyczyniło się do zagojenia owrzodzenia stopy Charcota. Pomimo braku jednoznacznych wskazań i rekomendacji, co do zastosowania miejscowej antybiotykoterapii, w wybranych przypadkach może stanowić ona ważne uzupełnienie tradycyjnych metod postępowania chirurgicznego w leczeniu zakażonych owrzodzeń stopy i stawu skokowo goleniowego.

Łukasz Kołodziej

Neuroosteoartropatia cukrzycowa Charcota w praktyce ortopedycznej

Charcot neuroartropathy in orthopaedic practice

Neuroosteoartropatia Charcota (Stopa Charcota) – to szczególna postać kliniczna zespołu stopy cukrzycowej (ZSC). Głównie pod wpływem działania wewnętrznych czynników zapalnych, u chorych z neuropatią, dokonuje się osłabienie struktur kostno-stawowych stopy (miejscowe zmniejszenie gęstości mineralnej kości stopy) oraz zapalenie tkanek miękkich stopy, skutkujące samoistnymi złamaniami kości, zwichnięciami stawów i w rezultacie postępującą utratą kształtu a tym samym funkcji stopy i stawu skokowo-goleniowego. Narastająca deformacja i niemożność symetrycznego (równomiernego) obciążania podeszwy stopy, powoduje wtórne owrzodzenia, infekcję, przewlekłe zapalenie kości i zagraża amputacją. Stopa Charcota objawia się jako: obrzęknięta, zaczerwieniona, nadmiernie ucieplona,  najczęściej bezbolesna stopa (lub ze stosunkowo niewielkimi dolegliwościami bólowymi, w stosunku do nasilonych miejscowych objawów zapalnych i/lub deformacji).

W pracy przedstawiono i zilustrowano charakterystycznymi zdjęciami najważniejsze wiadomości na temat etiopatogenezy, klasyfikacji, przebiegu, rokowania i sposobu leczenia zachowawczego i operacyjnego, które są niezbędne w codziennej praktyce ortopedycznej.

Łukasz Kopuliński

Wieloetapowe leczenie artopatii Charcot z zastosowaniem płatów lokalnych- opis przypadku.

Multistage treatment of Charcot arthropathy with local flaps - case report.

Neuroartiopatia Charcota jest przerostową osteoartiopatią występującą u chorych z neuropatią obwodową. Najczęstszą przyczyną artopatii Charcota jest cukrzyca, częściej występująca w długotrwałej cukrzycy i w 30% przypadków jest obustronna. Istnieje kilka klasyfikacji artropatii Charcota w zależności od objawów klinicznych, radiologicznych oraz w zależności od lokalizacji anatomicznej. Leczenie zachowawcze stanowi podstawę leczenie wstępnego artropatii Charcota, celem stabilizacji stanu tkanek miękkich oraz wstępnej konsolidacji kostnej. Operacyjna rekonstrukcja obejmuje przywrócenie prawidłowego ustawienia stopy i usztywnienie zniszczonych stawów. Częstość występowania powikłań w przypadku rekonstrukcji stopy Charcota jest dość wysoka, lecz często jest alternatywą dla amputacji dlatego zazwyczaj warto podjąć to ryzyko. Autor prezentuje wynik leczenia artropatii Charcota z wieloletnią cukrzycą, zaawansowaną deformacją wielopłaszczyznową i trudno gojącym się owrzodzeniem podeszwy, który nie wyraził świadomej zgody na amputację kończyny.

 

Sesja VII Przypadki kazuistyczne i wolne tematy

Cezary Bednarski, Andrzej Warzocha

Stan po urazowej amputacji palucha na poziomie stawu międzypaliczkowego – próba rekonstrukcji. Możliwości, oczekiwania, zagrożenia. Przedstawienie przypadku.

State of post-traumatic amputation of the hallux at the level of the interphalangeal joint- reconstruction attempt. Possibilities, expectations, risks. Presentation of a case

Wstęp – cel

Wydłużanie kości metodą osteogenezy dystrakcyjnej jest metodą znaną od dziesięcioleci. Z czasem zmieniała się forma stabilizatora opracowanego przez Ilizarowa w latach pięćdziesiątych XX wieku. Założenia i zasady pozostały te same.

W prezentacji przedstawiono przypadek 46 – letniej pacjentki, która w dzieciństwie doznała urazowej amputacji palucha na poziomie stawu międzypaliczkowego. Podjęto decyzję o próbie rekonstrukcji palucha poprzez wydłużenie paliczka podstawnego przy pomocy dystraktora jednopłaszczyznowego. Omówiono wskazania do zabiegu, metodę, sposób realizacji, efekty i oczekiwania.

 Materiał i metody

 Prezentacja obejmuję przedstawienie przypadku ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji do zabiegu, planowania przedoperacyjnego oraz wyników leczenia.  46 – letnia pacjentka, która w dzieciństwie doznała urazowej amputacji palucha lewego na poziomie stawu międzypaliczkowego. W badaniu poza defektem kosmetycznym, uwagę zwracała asymetria  obwodów kończyn dolnych i wyraźna dominacja zdrowej kończyny.

Wyniki

Wynik osteogenezy dystrakcyjnej paliczka podstawnego palucha jest zachęcający, uzyskano satysfakcjonującą elongację i przebudowę kości. Efekt kliniczny przekroczył oczekiwania. Pacjentka obecnie jest w trakcie rehabilitacji, poza poprawą wyglądu stopy zgłasza zmniejszenie dolegliwości ze strony kręgosłupa L-S i stawu kolanowego operowanej kończyny. Poprawiła się wydolność i estetyka chodu. Subiektywne odczucia pacjentki są bardzo pozytywne.

Wnioski

Przeprowadzony zabieg umożliwił poprawę komfortu życia pacjentki poprzez zmniejszenie dolegliwości bólowych i korekcję zaburzeń chodu. Uzyskany efekt kosmetyczny satysfakcjonuje chorą.

Marek Napiontek

Amputacja obu stóp i jej następstwa po zespole zatorowości w przebiegu Covid 19. Opis przypadku.

Amputation of both forefoot and its consequences after embolism syndrome in the course of Covid 19. Case report.

Wstęp

W ostatnich 2 latach opisano przypadki zaburzeń naczyniowych w obrębie stóp w przebiegu infekcji wirusowej Covid-19 prowadzących do ich amputacji

Opis przypadku

Chory w wieku 52 w 2020 r. zachorował na Covid-19. Ciężki przebieg, w wywiadzie cukrzyca. Na respiratorze przez 3 tygodnie. Infekcja górnych dróg oddechowych powikłana sepsą i martwicą stóp na tle zatorowości, które amputowano po stronie lewej na poziomie stawu Lisfranca, a po stronie prawej na poziomie Choparta. Chodzi o kulach. Ma nadwagę, z tego powodu większe dystanse pokonuje na wózku inwalidzkim. Problemem jest końskie i w mniejszym stopniu szpotawe ustawienie prawej stopy powodujące konflikt z obuwiem i podłożem na poziomie kości sześciennej. Zakwalifikowany do wydłużenia śc. Achillesa i resekcji klinowej kości sześciennej po stronie prawej.

Wnioski

Prezentacja przedstawia pierwszego polskiego pacjenta ze zniekształceniami stóp będącymi skutkiem zaburzeń naczyniowych po przebytej infekcji wirusem Covid-19.

Marek Napiontek Wojciech Bijata

Zespół przewlekłego bólu regionalnego po operacji palucha koślawego zakończony amputacją stopy

Chronic regional pain syndrome (CRPS) after hallux valgus surgery resulting in amputation of the foot. Case report.

Wstęp i cel

Przewlekły zespół bólu regionalnego (CRPS) jest, neuropatycznym stanem bólowym, który często dotyka kończyny w odpowiedzi na operację lub nawet niewielki uraz. Ból jest często nieproporcjonalny do odniesionego urazu lub wykonanego zabiegu chirurgicznego i został opisany jako rozdzierający i nie do zniesienia oraz dewastujący dotychczasowe życie chorego. Opisano historię zespołu przewlekłego bólu regionalnego, prawdopodobnie typu II, po operacji palucha koślawego u nastolatki.

Opis przypadku

Chora leczona operacyjnie w 2018 r., w wieku 15 lat z powodu paluchów koślawych osteotomią chevron. Operacja drugiej stopy prawej w grudniu 2018 r.. Kilka tygodni   po operacji doznała urazu skrętnego prawej stopy. Rozwinęły się duże dolegliwości bólowe i nawrót zniekształcenia. Z tego powodu dokonano rewizyjnego leczenia operacyjnego (usunięcie śruby, osteotomia Akina, zespolenie skoblem, plastyka torebki stawowej), co nie zmniejszyło dolegliwości. U chorej rozwinął się przewlekły zespół bólu regionalnego obejmujący prawą stopę i staw kolanowy. W przebiegu zespołu doszło do ekstremalnego zniekształcenia końsko-szpotawe prawej stopy. Chora od stycznia 2019 r. poruszała się na wózku inwalidzkim, bez możliwości założenia obuwia z powodu bólu i zniekształcenia. W lutym 2020 r. w trakcie rehabilitacji w celu wzmocnienia mięśni obręczy barkowej zwichnięcie lewego stawu ramiennego z podobnym zespołem bólowym, a następnie wielokrotne zwichnięcia bez możliwości utrzymania repozycji na drodze zachowawczej i operacyjnej. Ich skutkiem był zamrożony staw ramienny. W lipcu 2021 po pobytach i konsultacjach w wielu ośrodkach, po wyczerpaniu możliwych sposobów leczenia bólu oraz po konsultacji psychiatrycznej, amputowano prawą kończynę dolną na poziomie 1/3 bliższej goleni. Jesienią 2021 rozpoczęła samodzielne chodzenie w protezie.

Wnioski

Amputacja kończyny w przewlekłym zespole bólu regionalnego może być skrajnym rozwiązaniem problemu. Została opisana w literaturze medycznej jako sposób leczenia u osób dorosłych, W piśmiennictwie polskim brak doniesień na ten temat.

Barbara Czasławska

Endoprotezoplastyka stawu sródstopno – palcowego palucha – powikłanie – opis przypadku.

Replacement of the First Metatarsophalangeal Joint – complications – case report.

Celem pracy jest przedstawienie przypadku leczenia zmian zwyrodnieniowych stawu śródstopno – paliczkowego palucha (paluch sztywny). Pacjentka poddana początkowo postępowaniu zachowawczemu (fizjoterapia, farmakoterapia) a następnie operacyjnemu – endoprotezoplastyka stawu śródstopno – paliczkowego palucha. W pierwszej fazie leczenie przebiegało niepowikłanie. Po zakończonym cyklu rehabilitacji uzyskano ruchomość stawu zbliżoną do fizjologicznej, chodzenie bez utykania, możliwość klęczenia i kucania ze zgięciem grzbietowym palucha.

Kontrola rtg po 1.5 roku uwidoczniła migracje implantu do trzonu I kości śródstopia.

Obecnie pacjentka poddana jest leczeniu objawowemu – p.bólowemu.

Andrzej Warzocha, Aleksandra Gordon, Cezary Bednarski , Michał Osowski, Sławomir Borowski

Leczenie operacyjne polisyndaktylii palca V stopy z wykorzystaniem płatów skórno-powięziowych - opis przypadku .

Operational treatment of polysyndactyly of fifth toe using cutaneo-fascial flaps - case report

Pozaosiowa polisyndaktylia palców stopy jest jedną z najczęściej występujących wad wrodzonych. Poza aspektem estetycznym chorzy skarżą się także na dolegliwości spowodowane konfliktem z obuwiem oraz zmiany w obrębie płytki paznokciowej.

Pewnym wyzwaniem w leczeniu operacyjnym jest odpowiednie zaopatrzenie ubytku tkanek powstałego po usunięciu dodatkowego paliczka/paliczków oraz zrekonstruowanie wału paznokciowego. Technika operacyjna z wykorzystaniem dwóch płatów została opracowana przez Naoto Yamada i Atsuko Takayama z Department of Plastic and Aesthetic Surgery, Yokohama Minamikyousai Hospital.

W prezentacji przedstawiamy przypadek 28 letniej pacjentki u której zastosowano technikę Yamada z zadowalającym wynikiem funkcjonalnym i estetycznym.

Tomasz Bienek

Samoistna regeneracja ścięgna Achillesa po jego resekcji z powodu infekcji miejscowej

Spontaneus Achilles tendon regeneration after resection due to local infection

Wstęp i cel

Chirurgiczne opracowanie rany ( w tym resekcja częściowa lub całkowita ścięgna Achillesa ) jest postępowaniem z wyboru w przypadku pooperacyjnych powikłań gojenia rany pooperacyjnej. W pracy przedstawiono przypadek samoistnej regeneracji ścięgna Achillesa 4 lata po jego resekcji.

Opis przypadku

Przedstawiono przypadek 56 letniego pacjenta z cukrzycą, po zeszyciu ścięgna Achillesa z augmentacją FHL  ( zerwanie w przebiegu tendinopatii). W okresie pooperacyjnym – infekcja miejscowa z martwicą skóry i ścięgna. Reoperowany – resekcja martwiczych tkanek oraz całego ścięgna Achillesa, terapia VAC, przeszczepy skórne. Uzyskano wygojenie miejscowe oraz sprawny chód. Po 4 latach pojawił się wyciek  z niewielkiej przetoki po bocznej stronie ścięgna Achillesa . W NMR – liza wokół śruby mocującej FHL, przy cechach wrośnięcia FHL do kości piętowej, widoczne i opisane prawidłowe ścięgno Achillesa. Ze względu na obecność infekcji miejscowej pacjent kwalifikowany do zabiegu, w trakcie którego usunięto śrubę z kości piętowej i stwierdzono wgojenie przeszczepu FHL oraz wydolny regenerat  ścięgna Achillesa.

Wnioski

Doniesienia o samoistnej regeneracji ścięgna Achillesa mają charakter incydentalny, brak jest szerszych opracowań w tym zakresie.

Tomasz Bienek, Marek Napiontek

Leczenie jatrogennej stopy piętowej – prezentacja przypadku

Treatment of jatrogenic calcaneus deformity – case report

Wstęp i cel

Jatrogenna stopa piętowa jest rzadko występującym powikłaniem operacyjnego wydłużenia ścięgna Achillesa. W przypadku niepowodzenia odtworzenia ciągłości ścięgna Achillesa wykonywany jest zabieg transferu ścięgna m. zginacza długiego palucha na guz piętowy.  Przedstawiono przypadek pacjentki z jatrogenną stopą piętową leczonej połączoną plastyką guza piętowego i transferu ścięgien po wcześniejszym niepowodzeniu zeszycia ścięgna i transferu FHL

Opis przypadku

Pacjentka 57 letnia operowana w 2017 roku z powodu sztywnej stopy płasko- koślawej prawej z przykurczem ścięgna Achillesa ( podwójna artrodeza tyłostopia, wydłużenie z plastyką ścięgna Achillesa). W okresie pooperacyjnym – zerwanie szwu ścięgna Achillesa. Operowana w 2018 – zeszycie ścięgna z plastyką V- Y – ponowne rozejście kikutów ścięgna. Reoperowana w 2019- transfer FHL na guz piętowy – nie uzyskano propulsji, brak zgięcia podeszwowego ( przykurcz ścięgien prostowników), odleżyna na guzie piętowym. Reoperowana X 2021 – resekcja ostrogi piętowej z osteotomią guza piętowego wg Pandeya, wydłużenie TA, EDL, EHL transfer PL na guz piętowy. Uzyskano wydolny chód, zgięcie podeszwowe 20 st, wygojenie odleżyny guza piętowego

Wnioski

Opisywany zabieg stanowić może rozwiązanie w przypadkach niepowodzeń wcześniej wykonywanych zabiegów rekonstrukcji ścięgna Achillesa.

Bogusław Sadlik , Tomasz Nowak , Paweł Gacki ,Patryk Tokłowicz

Rekostrukcja przedniego więzadła strzałkowo-skokowego (ATFL) oraz więzadła skokowo-piętowego (CFL) minimalnie inwazyjną techniką INSERT.

ATFL and CFL reconstruction using minimally invasive INSERT technique

Wstęp:

Przewlekła niestabilność przednio-boczna stawu skokowo-goleniowego jak następstwo przebytego uszkodzenia bocznej grupy więzadeł stanowi powszechny problem kliniczny, który w większości przypadków wymaga leczenia operacyjnego celem odtworzenie ciągłości i napięcia dwóch więzadeł bocznych: ATFL i CFL. Poczynając najbardziej powszechnej techniki Brostroma, która przywraca ciągłość więzadła ATFL, wielu późniejszych autorów podkreśla konieczność odtworzenia napięcia więzadła CFL, aby przywrócić prawidłową stabilność stawu skokowo-goleniowego.  W latach 90-tych ubiegłego stulecia oraz w ostatnich dwóch dekadach powstało wiele publikacji dotyczących  technik operacyjnych, gdzie wykorzystywano przeszczepy tkankowe autologiczne oraz allogeniczne, wolny lub półzwiązany, mocowane z pomocą różnych typów  implantów, wykonywano dodatkowe wzmocnienia materiałem syntetycznym. Kilku autorów proponowało techniki artroskopowe celem zminimalizowania urazu operacyjnego. Po dogłębnym przeanalizowaniu aktualnej literatury uwzględniając dokładniejsze obserwacje  anatomiczne  wraz z dostępnością do nowoczesnych  implantów, opracowaliśmy technikę operacyjną, która  jest jak najmniej inwazyjna, a przeszczep pobierany jest z pasma biodrowo-piszczelowego, co nie powoduje żadnego upośledzenia funkcji. Ponadto wykorzystaliśmy zjawisko wrastania powierzchownego tkanek miękkich do otwartej kości gąbczastej jaki obserwowano podczas leczenia wielodłamowych, zastarzałych złamań okołonasadowych.

Cel: 

Celem pracy jest sprawdzenie skuteczności leczenia operacyjnego  pacjentów z przewlekłą  lub podostrą przednio-boczną niestabilnością  stawu skokowo-goleniowego z użyciem  minimalnie inwazyjnej  techniki INSERT opracowaną przez nasz zespół w 2017 roku.

Materiał i Metody:

w okresie 2017 do 2021 wykonaliśmy  37 operacji opisaną techniką operacyjną (20 po stronie L,  17 po stronie P). W zależności od wielkości stawu skokowego i wielkości pacjenta jako przeszczepu używaliśmy  autoprzeszczepów wolnych: ścięgno m. smukłego ( 6 pacjentów ) oraz wycinka pasma biodrowo-piszczelowego pobranego z części udowej ( 37 pacjentów ). Technika Insert ( wszywka, wstawka ang.)  polega na otwarciu korówki z obnażeniem  kości gąbczastej w miejscu przyczepu piętowego, strzałkowego oraz skokowego, a następnie  przezkostną fiksację przeszczepu w sposób zapewniejący jego kontakt z kością gąbczastą w miejscu obnażonego miejsca przeszczepu.  Stopa była unierochmiano za pomocą szyny gipsowej przez 3 tyg. w pozycji pronacyjnej.   Grupa badana liczyła 31 pacjentów ( 16K ,21M) średnia wieku 31,6 r. Dodatkowe procedury: przeszczep chrzęstno-kostny u 1 pacjenta, naprawa chrzęstna AMIC u 2 pacjentów.

Wynik  oceniano za pomocą testów stabilności,  testów funkcjonalnych kontroli USG, subiektywnej skali EFAS, w 3, 6 i 12 miesiącu po leczeniu operacyjnym.

Wykonano także badanie kontrolne MR u 13 pacjentów w 6 i 12 leczeniu operacyjnym.

Wyniki:  

U wszystkich operowanych pacjentów stwierdzono poprawę w ocenie subiektywnej jak i w testach klinicznych z oceną USG oraz testach funkcjonalnych. Tylko u jednego pacjenta stwierdzono nawrót niestabilności w ocenie klinicznej,  jednak bez pogorszenia w ocenie subiektywnej.  U dwóch pacjentek stwierdzono drażnienie podskórne węzłów nici w okolicy przyczepu piętowego, co powodowało dyskomfort, bez pogorszenia wyników stabilności.  U 3 pacjentów występowały przemijające parestezje na bocznej powierzchni stopy.

Wnioski: 

Leczenie operacyjne przewlekłej i podostrej niestabilności przednio-bocznej stawu skokowo goleniowego  metodą rekonstrukcji więzadła ATFL i CFL minimalnie inwazyjną  techniką INSERT jest skuteczne i pozwala uniknąć dużego urazu operacyjnego oraz dysfunkcji   związanych z pobieraniem przeszczepów autogennych.

K Ahmad, A. Munoruth, R Maheshwari, RA Kucharski, Z Abiddin

Severe insertional Achilles tendinopathy: Our experience with two different surgical techniques: surgical debridement vs Zadek’s calcaneal osteotomy

Introduction

Severe insertional Achilles tendinopathy (IAT) is difficult to treat. This study reviews our experience of two surgical approaches undertaken to treat IAT at a single unit, open debridement of Achilles tendon insertion and dorsal closing wedge calcaneal osteotomy.

Methods

35 patients (36 feet) who had failed conservative management were considered for surgery. 25 patients were in the open debridement and 11 patients in the calcaneal osteotomy group. Demographic details included age, sex, side, co-morbidities, date of procedure, follow up, patient based MOXFQ questionnaires and surgeon’s followup assessment were used to assess outcomes. Responses from some patients were also recorded based on the more Achilles tendon specific VISA-A questionnaires.

Surgical techniques

The open debridement, with excision of Haglund’s prominence when present, was performed by a single surgeon from 2010- 2019. Standard technique was used, with suture anchors for reinforcement of TA when required. The dorsal closing wedge calcaneal osteotomies were performed by another surgeon during 2014- 2019. Zadek’s technique was utilized and the plantar cortex was kept intact at the apex of the osteotomy. Fixation of osteotomy was achieved using screws, IOFIX device or calcaneal compression plates.

Results

A total of 36 feet (35 patients) were assessed with an overall mean age of 52.6 years. (Age range 31-68 years in the debridement group and 18 to 64 years in the osteotomy group). There were 17 males and 20 were right sided procedures. Mean follow-up in the outpatient clinic was 20 weeks, but an up-to-date score (based on VISA-A questionnaire was obtained, making the maximum follow up in the debridement group up to 8 years and the osteotomy group of 4 years) . The open debridement group showed 76% (19 patients) to have a good to excellent outcome.

The calcaneal osteotomy group showed 82% (9 patients) to have a good to excellent outcome. Osteotomies were united in all patients.

There was no major wound complication or incidence of thromboembolism in either group.

Conclusion

Both techniques provide safe and satisfactory results. Calcaneal osteotomy has demonstrated encouraging results in select patient group and the debridement technique has been successful in the medium to long term. The authors feel that a comparative study with larger population and longer follow up is required and there is paucity in current literature about the topic.

 

 

POWRÓT DO STRONY KONGRESU